Con đường nào cho Rap việt ?

Hôm nay vào GVR tình cờ đọc được bài viết “Phân loại một chút cho Rap” do onelarge viết ( darksoul sưu tầm trong GM3) bất chợt tôi nảy ra vài suy nghĩ về sự phát triển của Rap Việt .



Qua bài viết của Onelarge (một rapper khá nổi trong RC ) có thể thấy đây là người có rất nhiều nỗ lực trong việc phổ cập kiến thức rap và cũng là một trong những cây viết “lý luận về Rap” đầu tiên và xuất sắc trong giới Underground. Bài viết Phân loại về Rap chia làm hai phần . Có thể tạm khái lược lại ý chính của hai phần như sau :



Phần 1 : (trang thứ nhất ) : Biện minh cho những từ ngữ bị đánh giá là tục tĩu trong các bản rap đồng thời phân loại Rap dựa trên những thuật ngữ cơ bản

Phần 2 : (trang thứ 2) : Lý giải về nguồn gốc của Rap Việt.



Về Phần 1 có lẽ tôi ko có ý kiến gì nhiều bởi OL đã có những lý giải khá phù hợp đối với thể loại rap gang.Và những kiến thức này cho đến nay đã được phổ biến khá rộng rãi trong cộng đồng Rap Việt ( đặc biệt là cộng đồng underground rap)



Nhưng đến phần 2 của bài viết bất chợt tôi cảm thấy có điều gì đó hơi vô lý trong cách viết của OL khi lý giải về cội nguồn của Rap Việt trong thế so sánh tương quan giữa Rap Hàn và Rap Mĩ : Cụ thể tác giả đã viết như sau :



Đối với Rap Hàn khi lý giải về sự phát triển của nó mang phong cách khác với Rap Mĩ tác giả đã viết rằng :



“Điều khác biệt lớn nhất của Rap Hàn đó là những ca sĩ hát hip hop hoặc Rap của họ trước kia là những ca sĩ hát nhạc PoP, chứ ko phải là những Ghetto thật sự như ở Mĩ”



Từ sự khác biệt đó, người Viết so sánh với sự ra đời của Rap Việt và cho rằng “số người Việt ở Mĩ rất đông, trong đó có rất nhiều những băng nhóm người Việt” để khẳng định một điều rằng Rap Việt có nguồn gốc ghetto gần với Mĩ hơn là Rap Hàn. Sau đó cụ thể hóa bằng bản “VietNamese Gang” của Khánh Nhỏ



Nhưng có điều cũng chính người viết này ở đoạn trên khi viết về sự hội nhập của Rap Hàn Quốc lại nói như đinh đóng cột rằng Hàn Quốc và Mĩ cùng là “huynh đệ” Tư Bản, người Hàn sang Mĩ như đi chợ nên Hip Hop Hàn Quốc nhanh chóng hôi nhập và Phát triển



Rõ ràng trong cách viết này có một sự mâu thuẫn không thể chối cãi nói một cách đơn giản là : Nếu Hàn Quốc gần với Mĩ hơn Việt thì rõ ràng Rap Hàn phải mang phong cách gần với Mĩ hơn Rap Việt ? Tại sao nó lại Khác với Mĩ như thế ?



Nếu người Hàn sang Mĩ như đi chợ thì số người định cư ở đó cũng phải đông hơn người Việt rất nhiều, vậy thì có gì chứng minh rằng tầng lớp ghetto Hàn Quốc ít hơn tầng lớp Ghetto Việt Nam ? ( Cả Hàn quốc và Việt Nam đều có cuộc chiến tranh liên quan đến Mĩ)



Sai lầm cơ bản của OL khi viết bài này đó là chỉ nhìn nhận Rap Hàn qua hoạt động của giới OverGround,. Cho đến nay, ko có bằng chứng nào cụ thể nói rằng bản rap đầu tiên của Hàn Quốc được sáng tác và trình diễn bởi một ca sĩ PoP trên đất Hàn. Hoạt động của giới Underground Hàn gần như ko được biết đến. Và ko có lý do nào để không khẳng định rằng : “ Bản Rap Đầu tiên của Hàn Quốc ko được một người Hàn thuộc tầng lớp ghetto sống ở Mĩ sáng tác” – Giống như Việt Nam.



Sai lầm này xuất phát từ cố gắng của tác giả gán ghép nguồn gốc của Rap Việt với một nguồn gốc mà cộng đồng Rap Việt luôn cho là “cao quý” đó là Rap Mĩ. Vậy điều đó là đúng hay sai ?





Rap Việt và Ráp Hàn đều có cùng một cội nguồn : Rap Mĩ



Mĩ là cái nôi của phong trào Rap trên toàn thế giới, Với đặc điểm về văn hóa, chủng tộc của mình Rap Mĩ phát triển từ rất sớm và hiện nay đã trở thành một trong những thể loại âm nhạc phát triển mạnh nhất tại đất nước này. Âm nhạc của Mĩ ảnh hưởng đến toàn thế giới. Trước hết là các nước Phương Tây , sau đó là các nước Châu Á bao gồm : Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc và Việt Nam…



Có thể nói các nước châu Á này đều có cùng một đường lối tiếp thu âm nhạc của Mĩ cụ thể là những du học sinh hoặc những người định cư mang nguồn gốc châu Á đã sớm tiếp thu những sản phẩm âm nhạc do các rapper Mĩ (Phần lớn là người Mĩ đen) sản xuất và trình diễn, từ sự học hỏi đó họ tập tành sáng tác và tạo ra những sản phẩm mang công thức chung nhưng khác phong cách của riêng chủng tộc mình. Họ là những ghetto gốc Á tại Mĩ hoặc là những du học sinh Châu Á trên đất Mĩ . Sau đó từ các sáng tác của những ghetto này, phong trào Rap dần được du nhập vào đất nước họ qua internet, qua sự nhạy cảm của những nghệ sĩ (ca sĩ , nhạc sĩ) trong nước . Kết quả của nó là hình thành lên một trào lưu sôi nổi trên toàn cõi Châu Á



Vì vậy việc Khánh Nhỏ sáng tác Vietnamese Gang khai sinh ra Rap Việt đối với riêng cộng đồng Rap Việt Nam đó là một sự kiện rất đặc biệt, nhưng đã bao giờ chúng ta tự hỏi, liệu trước Khánh Nhỏ hoặc cùng thời với anh đã có bao nhiêu ghetto gốc Trung Quốc, Nhật Bản , Hàn Quốc đọc bản Rap với ngôn ngữ của họ để khai sinh ra nền Rap mang tên đất nước họ hay chưa ? Điều này chắc chắn là có và nội dung của các bản rap này có lẽ cũng ko khác gì so với Vietnamese Gang. Như vậy điều mà chúng ta vẫn lầm lẫn bấy lâu nay rằng . Chỉ có mỗi Việt Nam là có côi nguồn từ Rap Mĩ là hoàn toàn sai lầm. Thực tế chứng minh rằng,Rap Việt Nam cũng chẳng khác gì, chẳng cao quý gì hơn so với Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản về nguồn gốc xuất xứ



Và thậm chí giới Undergroud Việt có thể còn ra đời muộn hơn rất nhiều so với giới Undergroud của các nước Châu Á nói trên.



Từ đó có thể khẳng định rằng, Rap Việt, Rap Hàn hay bất kì nước Châu Á nào suy cho cùng cũng chỉ mang chung một cội nguồn đó là Rap Mĩ.



Rap Hàn : Đỉnh cao của phong cách rap Châu Á :



So với các nước châu Á, Rap Hàn mạnh mẽ hơn cả. Nó không những tạo ra được một phong trào trên toàn đất nước mà còn ảnh hưởng đến rất nhiều các quốc gia khác, phong cách Rap Hàn được cho là một phong cách khác hẳn và độc lập với phong cách của Rap Mĩ : cho dù Hàn Quốc cũng học hỏi từ Mĩ mà ra . (thường gọi là new skull) .



Cụ thể là Hàn Quốc đã đưa nhiều thứ nhạc cụ khác như piano, violon..,nhạc điện tử vào beat rap bên cạnh nhịp trống truyền thống của Rap Mĩ, (old skull) họ dùng rap ko chỉ để chửi mà còn dùng rap để nói về tình yêu, ca ngợi hòa bình và các mảng khác trong cuộc sống. Bởi Hàn Quốc không có nạn phân biệt chủng tộc như Mĩ, không có mâu thuẫn mang tính chất gay gắt như Mĩ, việc thay đổi nội dung, thay đổi phong cách của Beat làm nên một phong cách Hip hop mới đặc trưng và cực kì phù hợp với tâm lý của người Hàn Quốc. Nó là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa sự khao khát tự do, tính phá cách của Rap với công nghệ lăng xê, công nghệ phối âm sản xuất beat của nhạc Pop và giới showbiz Hàn. Và điều đó làm nên một thương hiệu Korea Rap có ảnh hưởng siêu mạnh và độc lập gần như hoàn toàn với American Rap ..



Tôi đánh giá rất cao Rap Hàn, bởi nó học hỏi của kẻ đi trước là Rap Mĩ nhưng lại tạo ra một phong cách không trùng lặp . Vậy Rap Hàn là đáng khâm phục chứ đâu thể gọi là đáng khinh là “sặc mùi KPop” như Olarge đã cực đoan nhận định ?



Nhìn về Rap Việt :



Có một sự thật là Rap Việt gần với Rap Hàn hơn so với Rap Mĩ, xã hội Việt Nam khá ôn hòa, các dân tộc sống với nhau không có phân biệt và mâu thuẫn gay gắt. Giới giang hồ thực sự của Việt Nam thích nhạc Vàng, nhạc trẻ hơn là Nhạc Rap, những người tập rap, và nghe rap hiện thời chủ yếu là giới sinh viên, học sinh nghĩa là những người có trình độ học thức khá cao trong xã hội.Đây cũng là một lẽ tất yếu bởi Rap Việt nam không phải là một trào lưu phát sinh trong nội tại xã hội Việt Nam mà là một trào lưu có được do học tập, do chịu ảnh hưởng của nước ngoài. Muốn học tập được dĩ nhiên đó phải là những người có tri thức chứ ko thể là giới giang hồ thất học. Chính từ đặc điểm đó của Rap Việt mà chúng ta có thể thấy, Rap Việt gần với Rap Hàn, tức là phong cách Rap Á Châu hơn. Người Việt dù sao vẫn thích nghe những bản rap nói về tình yêu , cuộc sống một cách sâu sắc và hiền hòa hơn là những bản Gang chửi vỗ vào mặt . Căn cứ vào trào lưu biểu diễn của các ca sĩ như : Hồng Ngọc, Thanh Thảo..vv chúng ta thấy rằng ta cũng chẳng khác gì họ, những người hát Hip Hop Việt nam cũng là những người hát PoP trước đây. Vậy thì chúng ta có lý do gì để kì thị Rap Hàn ? Khi mà chính chúng ta cũng đang đi trên con đường của họ ?



Bao giờ chúng ta có real Rap ?



Quan sát phong trào Rap Việt từ lâu tôi thấy người nghe rap chúng ra có một định kiến rất buồn cười đó là “ Rap Hàn là fake Rap , Rap Mĩ là real rap” , nhưng có bao giờ các bạn thấy là cả hai trào lưu đó đều từ nước ngoài ảnh hưởng vào Việt Nam trong khi một nền nhạc rap Mang phong cách Việt Nam thì lại gần như không có, nếu có thì cũng le lói , nhố nhăng rồi vụt tắt. Những ai nói rằng “tôi đang tiến tới real rap” thưc ra cách nói khác đi của việc : "tôi đang cố gắng đưa Rap Việt càng gần với Rap Mĩ càng tốt” vậy đó có thực sự là real rap ko ? hay là một thứ Rap học đòi ? Đối với tôi Việt Nam nên học Hàn Quốc nhiều hơn là học Mĩ học họ ở cách “Kết hợp giữa học tập và đi theo con đường riêng của mình” và như mọi người thấy đấy Hàn Quốc có real rap còn Việt Nam thì chưa ..



Chúng ta tẩy chay VPop, vì sáng tác của Vpop nhàm và èo uột nhưng chúng ta lại không thấy rằng Vpop có những cái mà Rap Việt ko có :

- sự phù hợp với tâm tính của người Việt

- Kĩ năng trình diễn, công nghệ lăng xê và sản xuất các bản phối âm (beat) công nghệ video clip tốt nhất Việt Nam.

Vừa rồi xem clip “Đã có lúc” của rapsould với Liêu Anh Tuấn(clip đỉnh nhất Rap Việt từ trước đến nay), tôi đã nhận thấy rằng, nếu Rapper Việt nhìn thoáng ra một chút, chịu học hỏi , kết hợp với Vpop về khoản này hơn một chút thì có lẽ chúng ta đã không phải phụ thuộc quá nhiều vào nguồn beat chủ yếu từ nước ngoài . Có được nguồn beat thật sự mạnh và mang phong cách Việt thì Rap Việt mới có cơ sở để khẳng định mình. Nếu cứ intrustment mãi thì dẫu skill có cao siêu đến đâu, nội dung có sâu sắc đến thế nào Rap Việt Nam cũng chỉ mãi trong bóng tối.. Mà bóng tối thì đồng nghĩa với “tự do” nhưng lại “không chuyên nghiệp” và “nghèo”. Đã nghèo, đã không chuyên nghiệp thì cơ sở ở đâu để tạo được những thành tựu về âm nhạc xuất sắc ?



Chúng ta không chỉ tẩy chay VPop, một lực lượng mà lẽ ra có thể làm đồng minh hỗ trợ cho chúng ta về những khoản chúng ta còn thiếu chúng ta thậm chí còn tẩy chay, chỉ trích luôn cả các rapper quyết tâm đi lên overground như LK, YU hay Kim, Tiến Đạt. Nếu vậy thì chúng ta, Rap Việt sẽ mãi bị cô lập..Việc khẳng định được chỗ đứng, tiến lên Real Rap có lẽ chỉ là “anh vẫn mơ” mà thôi.



Rap Việt có đi lên hay chỉ mãi mãi bình lặng như bây giờ, tất cả đều phụ thuộc vào quan điểm của chúng ta, cần phải có những nhận định thoáng hơn, và thoải mái hơn để trước hết đưa được Rap Việt có được chỗ đứng nào đó trong thị trường âm nhạc. Sau đó mới có thể thực hiện những bước cao hơn .. Xin kết lại bài viết



*

* *




(Đọc xong nhớ ấn thank nha, ko ấn thank đập chết